2014 ESTADO DA AUTONOMÍA

I- ONDE ESTAMOS

A Comunidade Autónoma existe para cumplir dous obxectivos. En primeiro lugar, defender a identidade de Galicia e dos seus intereses; en segundo lugar promover a solidariedade entre todos cantos integran o pobo galego. Asi consta no primeiro artigo do Estatuto de Autonomía. 

Para este Grupo os problemas principais deste país son o paro, a pobreza e a desigualdade. Co actual goberno de Galicia , os tres problemas aumentan día a día e afectan á inmensa maioría dos cidadans. Sin embargo, non son as prioridades da Xunta. O demostran coas políticas, cos orzamentos, cos resultados, mesmo cos xestos.

O Presidente Feijoo, cando debe elexir, antes actúa como Presidente do seu partido que como Presidente de todolos galegos. Afronta os problemas do país mirando para os seus intereses electorais. Reiteradamente coloca a este país como unha filial da Moncloa ou da rúa Génova, esquecedo as necesidades propias. Faino co financiamento da autonomía perdendo recursos imprescindibles, polos intereses electorais do PP . Faino co mapa xudicial onde vostede aceptaba sete partidos xudiciais, o taxazo e a privatización dos rexistros civís. Faino con Navantia, defendendo os intereses do PP en Cádiz antes que cumplir alomenos unha promesa en Ferrol. Faino co sector eólico liquidado sen discutir alternativas, co sector agrario, etc.

Nos anteriores debates da autonomía, as  propostas principais de Feijoo foron:

2010. Concurso eólico, non subir o IVE,

2011. Control da débeda, lei do solo.

2012. Fusión de concellos

2013. Crecemento solidario que non esqueza a nadie

Non cumpriron nengunha. No 2014 o Presidente  propon mellorar a transparencia, con medidas que rexeitaron hai poucas semanas cando as propuso este Grupo. Propon un plan de emprego xuvenil que rexeitou hai un ano. Un plan para desempregados sen cuantificar. Un plan de reindustrialización prometido dende 2011, sen recursos e unha Lei do Solo sen acordo. Non podemos acreditar en compromisos tan incumplidos.

España é o país onde máis aumentan as distancias entre ricos e pobres. Tamén donde mais baixan os salarios. No último ano os 7000 galegos máis ricos incrementaron o seu patrimonio en 4800 m€, equivalentes ó 9% do PIB. Esa situación é un aldraxe para os 280.000 parados, para os 7000 perceptores da RISGA que viven con 400 euros, para os pensionistas, para os que viven co salario mínimo ou menos. É demoledor para as clases medias empobrecidas, desmoralizador para a xuventude.

II- A IDEOLOXÍA CONSERVADORA FRACASA CONTRA A CRISE

Para facer fronte á crise, aplicaron politicas de axuste fiscal e devaluación salarial. Dous coñecidos catedráticos galegos, Antón Costas e Xosé Carlos Arias, que as estudaron a fondo, as califican de ideolóxicas, literalmente de suicidio económico. En contraste con Estados Unidos onde políticas de estímulo da demanda tiveron resultados favorables.

Non resolveron o problema máis grave, a débeda, que non cesa de medrar. Nin resolveron a crise bancaria. A liquidez inxectada polo BCE recuperouna como depósitos dos bancos, sen repercusión na economía ou no crédito. Diante dunha nova depresión, con riscos de deflación ou estancamento prolongado, o BCE pide incrementar a inflación, como fixo Estados Unidos. Mesmo Alemaña e o FMI inician tímidamente outro discurso: investimentos públicos, emprego xuvenil, crecemento. E a Xunta?

O PP quería unha fonda desigualdade no reparto de cargas en beneficio das grandes rentas e patrimonios. Reduciron áreas do Estado de Benestar como sanidade, educación, formación laboral, investigación, fundamentais para o crecemento da economía a longo prazo e nas que unha longa interrupción provoca danos irreparabeis. Hoxe temos a débeda multiplicada, o consumo paralisado e o desemprego de longo prazo consolidado.

Non podemos competir exclusivamente en custos salariais. Necesitamos crecemento diferencial, acurtar distancias en capital humano, innovación, tamaño das empresas, custos enerxéticos, acceso ó crédito. Un exemplo, en Galicia o 42 % da poboación activa e o 54% dos parados, ten baixa cualificación fronte ó 15% dos principais países.

Hoxe temos 121.600 desempregados maís que no 2009, deles 20.300 na actual lexislatura. Con peores taxas de emprego e de actividade que España. Con 177000 ocupados menos. A décima parte das familias, 93700, teñen a todolos seus membros no paro. Traballan menos persoas, con salarios menores e precarización escandalosa.

INDUSTRIA

Perdimos 60000 empregos industriais un de cada catro e seguimos sen un Plan de reiundustrialización, prometido na Lei 13/2011, nin investimentos novos nin captación de capitais. Propon mobilizar 500 m€ pero no orzamento non figura nengun euro.

Baixaron a investigación a niveis de Turquía e Ucraína, en dirección contraria ás comunidades competitivas, reducindo proxectos, investigadores e masa crítica, algo que non se recupera fácilmente.

 

Liquidaron o sector eólico, coa suspensión de primas e a penalización retroactiva das instalacións anteriores a 2004. O concurso eólico está paralisado. Según as empresas, nin os parques serán construídos, nin os proxectos industriais asociados, serán desenvolvidos. Non haberá 14.000 empregos novos, nin 6.000 millóns de euros en investimento, nin ingresos por canon eólico e alugamento de terras. No ano 2013, Galicia só instalou o 2% dos MW eólicos de España.

A construcción naval baixou un 80% en tonelaxe e rebosa promesas incumplidas. O dique flotante irrenunciable co goberno Zapatero, agora é prescindible. Os compromisos de PEMEX, tan publicitados, cada día menguan.

Na actual lexislatura, o IGAPE non concedeu nengun préstamo e só nove avais. O orzamento baixou un 75%, de 345 millóns en 2010 a 82 millóns de euros neste ano. As axudas teñen mínima incidencia pola baixa contía. As empresas reclama máis axilidade e menos burocracia. Na captación de investimento extranxeiro suliñemos a irrelevancia de Galicia. Como na captación de talento.

AGRICULTURA

Lideramos o leite máis barato de Europa. 33 céntimos e contratos de tres meses na maioría das explotacións. A industria anuncia unha nova baixada unilateral. Cando os prezos estaban altos, demandamos aproveitar a coxuntura para estabilizalos. Rexeitaron todalas propostas. Mudou o mercado internacional e voltamos á casilla de saida. Neste último ano da cota láctea, os gandeiros teñen duas alternativas, ou pagar multa ou alugar cota a 7 céntimos/litro. O sector lácteo ten hoxe os mesmos problemas estruturais que hai cinco anos.

Estamos na vendima. Non hai nengun contrato asinado, nengunha negociación entre productores e adegas. Os viticultores entregan a uva sen prezo e sen garantía de cobro, en contra das previsións da Lei de Mellora da cadea alimentaria.

A mobilidade de terras agrarias resta competitividade das nosas explotacións. Seguimos á cola en Superficie Agraria Útil, a pesares do crecente abandono de terras.

A única política forestal segue sendo producir para pasta de papel. A valorización da nosa madeira é nula. Lideramos a produción de madeira, de menor calidade e prezo máis baixo.

PESCA

Nos últimos anos perdimos 4400 traballadores no Rexime Especial do Mar. Os problemas existentes como a falla de cotas ou o reparto discriminatorio, non se resolven. Temos barcos excluidos dos acordos pesqueiros con terceiros paises como Mauritania, ou baixo condicións insostibles, como en Marocos. A Unión Europea ameaza prohibir a pesca de arrastre. 

Na acuicultura nin un metro cadrado de actuación. O mexilón, dous anos en crise con peches continuados por toxina e proliferación de alertas alimentarias. A Xunta non amosa interese en fomentar a DOP e recorta os orzamentos para investigación.

Baixura e marisqueo, abandono total. Nun ano catastrófico pola sucesión de temporais a Xunta negouse a adoptar medidas paliativas. Os ingresos dos mariscadores están arredor de 450 €/mes. Aumenta o furtivismo pero retrasan as axudas as Confradías que asumen as vixianzas.

Privatizaron os Gardacostas, suprimiron o Seguro do Mal Tempo, e a póliza colectiva de accidentes, consecuencias :

a) Tempos de resposta ós accidentes no mar cada vez máis tardios e dispositivos de rescate máis descoordenados

b) Os temporais destruen as economías familiares que antes paliaba o seguro

c) As familias das víctimas quedan desprotexidas

INVESTIMENTO PÚBLICO

A principal Consellería investidora é hoxe irrelevante. En vivenda social, a Xunta no 2009 executaban 56 m€ , hoxe 1´5 m€. Paralisado o Plan Nacional de Vivenda. 500 vivendas públicas, dispoñibles para desafiuzamentos, ocupadas 33 pero 12000 galegos foron desafiuzados. 

Solo industrial, a Xunta dispon de 960 parcelas que totalizan 2´8 millóns de m2, ademáis do porto seco de Monforte e dos tres millóns de m2 da PLISAN de Salvaterra, onde so medra a herba. Fixeron un Plan é só colocaron o 4% das parcelas.

Modelo de residuos, insostible medioambientalmente e baseado no engano ós centos de miles de fogares que clasifican o lixo para que logo sexa incinerado ou soterrado indistintamente e baixo tarifas abusivas. En urbanismo nin un so dos plans previstos na directrices de ordenación territorial está en vigor.

FINANZAS PÚBLICAS

Reduciron o gasto público en máis de 1100 m€ anuais. Rexeitaron subir impostos ás rendas ou patrimonios mais altos e xeneralizaron taxas e repagos. Hoxe pagamos máis por menos. Maís pagos, menos servizos. Anuncian unha reforma fiscal que favorece abertamente ás rentas máis elevadas.

Voltaire, definía a arte de gobernar como despoxar da maior cantidade posible de diñeiro a unha clase de cidadáns, para transferila a outra. Estano aplicando  en favor dos ricos. Para a minoría rica, amnistía fiscal, inxusta e indecente. Quen defraudou, regulariza a prezo simbólico.

No 2009 a débeda representaba o 6.8% do PIB, hoxe o 17.1%. O custo pasou do 4 % do orzamento ó 20 % e no ano 2015 chegará a 10.500 millóns de euros, máis outros 3.000 m€ de endebedamento con empresas. É difícil falar de solvencia. Si hai deflación, será imposible reducila. A maioría das CCAA se financian en mellores condicións que Galicia. Dos novos 5.700 m€ dispoñibles recibiremos 122 millóns de euros, o 2 % dese total. 

  Falta eficiencia no goberno. Nos últimos tres exercicios orzamentarios deixaron sen executar un de cada tres euros de gasto productivo, 2.072 millóns de euros. E imos a peor. No ano corrente está sen executar o 82%. E con prioridades erróneas, exemplo, cen millóns de euros en informática da administración, cero euros en vivenda social, que crea emprego.

Aceptaron adiar o novo financiamento autonómico, resignándose a menos recursos para os anos inmediatos. Clamaban contra modeloo cando gobernaba Zapatero e chegado o momento, deciden prorrogalo. Non queren consensuar no Parlamento as necesidades financieiras coa axuda de expertos. Aceptan que o Estado minore as subvencións finalistas nun 60%. Con Zapatero, eran 570 m€/ano, con Rajoy 224 m€

Seguimos preocupados con Abanca. O FROB vendeuna por mil millóns de euros. Un ano máis tarde, os auditores indican que vale máis do doble. Non hai nada que explicar?. As retribucións dos membros do Consello de Administración son de 600.000 euros anuais. As perdas da banca sufragadas polos cidadáns cos seus impostos, os beneficios privatizados para uns poucos, o crédito pechado. E a Xunta entrega o monopolio da antigua obra social das Caixas a unha empresa, vetando de facto a presencia doutras. Como veta a esixencia de responsabilidades na esquencida comisión parlamentaria de investigación .

III- ESTADO DE BENESTAR EN LIQUIDACIÓN

 

SANIDADE

O sistema de saúde era modélico. Era universal, equitativo e gratuito, baseado nunha rede de establecementos públicos e no carácter subsidiario da asistencia privada mediante concerto. A presión progresiva de intereses mercantís, está alterando esos principios. A universalidade está cuestionada e a gratuidade quebrada coas taxas e copagos xeneralizados. A saúde comenza a ser un ben de consumo.

A presión empresarial está modificando a relación entre o sector público e o sector privado sendo o novo Hospital de Vigo o exemplo. Asistencia clínica pública prestada en instalacións privatizadas, con todolos servizos tamén privados, obrigando a un novo modelo de relacións asistenciais onde os facultativos terán que negociar con outros axentes as condicións da prestación.

Descapitalizan a sanidade pública. Eliminaron 460 m€ e 2000 postos de traballo. Pecharon definitivamente 275 camas hospitalarias. Paralelamente sustraen do sector público en beneficio da mercantilización, dende a investigación ata a historia clínica confidencial dos pacientes, pasando por todolos aspectos tecnolóxicos e distintos procesos de apoio. Porfian en fórmulas de xestión e retribución rexeitadas polos profesionais. Retroceden en Saúde mental, planificación familiar, atención de toxicomanías, mesmo na vacinación dos menores, recortan nos hospitais comarcais. Cada vez que falan de racionalizar, producese un deterioro. Exemplo, a central de compras, tamén privatizada, ten derivado en escaseza de material sanitario e abondosas queixas por retrasos e peor calidade.

Nos últimos 35 anos, o PP non quixo pactar nengunha norma educativa, sempre opostos a medidas igualitarias. É opinable a Educación para a Cidadanía. Pero non é opinable a evidencia internacional sobre a igualdade de oportunidades. Coa LOMCE insisten en modelos fracasados como a segregación temperá mediante probas reválidas ou vías mortas como a Formación Profesional Básica, que xa fracasou en 1970. Unha vía improvisada, sen recursos co único fin de maquillar as elevadas taxas de abandono.

Coa segregación temperá e irreversible e a reducción da cuantía das becas, volve a discriminación social pola orixe familiar, renta e capital cultural. Un teito de cristal inexorable para os menos acomodados.

A Xunta menospreza a excelencia no ensino. Os resultados PISA, aceptables globalmente, son preocupantes nos niveis máis altos. Por exemplo en Matemáticas. Non parece existir preocupación na Consellería. Como non existe preocupación diante do retraso ou fracaso escolar. Aos 15 anos, nove puntos maior que no País Vasco por exemplo.  Eliminaron mil douscentos profesores, suprimiron 400 millóns de euros, reduciron as axudas para libros e os recursos dos centros educativos.

O financiamento universitario, retrocedeu nove anos. Por exemplo a Universidade de Santiago perdeu 180 m€. Suprimiron 500 profesores e eliminaron investigadores. A contía das becas baixou.

A Xunta ignora a cultura. Pasou a ser un departamento decorativo. Industrias culturais e audiovisuais abandoados, creadores ignorados, patrimonio limitado ó eclesiástico, lingua silenciada, bibliotecas sen recursos. Nunca na historia da autonomía a cultura recibiu menos atención.

DESIGUALDADE SOCIAL E POBREZA

A depauperación da sociedade galega se resume nunha cifra: 534 m€ retirados dos orzamentos. Non existe unha rede asistencial privada que poida suplir a retirada dos poderes públicos. O esforzo benemérito de organizacións relixiosas ou laicas, que no último ano atenderon a 450.000 persoas, representa un oasis nunha paisaxe catastrófica. Unha sociedade igualitaria reclama unha rede pública que garanta a equidade e universalidade no acceso.

Precarizaron os servizos sociais dos concellos menores de 20.000 habitantes e recortaron dous terzos do plan concertado. Están impulsando a privatización e baixando a calidade e a especialización dos servizos. Impoñen taxas, copagos e menor cobertura no transporte para as persoas con dificultades de mobilidade, nos servizos de axuda no fogar, residencias e centros de día, escolas infantís, teleasistencia, etc.

Hoxe están atendidas menos persoas dependentes que hai tres anos. Incrementaron as listas de espera e duplicaron os copagos pero o gasto por habitante é inferior á media estatal. 17000 persoas con dereito recoñecido non reciben atención.

Qué lle ofrecen á xuventude? Nin traballo, nin salarios decentes, nin valoración do estudo. No seu lugar, emigración, subemprego ou paro. Por si os mozos non entendían, eliminaron as rendas básicas de emancipación e disminuíron a contía das becas. Así perdimos nunha xeneración, 118.000 persoas mozas, o 17% desa cohorte de edade. A capacidade desos mozos, no tramo máis productivo da sua vida, perdese.

A política de emigración desapareceu. Facenda está reclamando masivamente ós pensionistas emigrantes. Ignorando o acordo pactado nesta Cámara. Non actuan para evitar a dobre imposición. 

IV- DEGRADACIÓN DE VALORES

 A política debe estar presidida pola xustiza na distribución de cargas e beneficios e pola ética das actuacións. Da falta de xustiza na sua política levo expostos moitos datos. . Hai uns días o novo portavoz do Partido Popular declaraba que a corrupción é un problema individual.. Por desgraza é un problema estrutural que so pode abordarse con decisión, con estratexia, que esixe pactos e con visión de longo prazo. Permitiron crear no Parlamento, a instancias deste Grupo, unha Comisión de estudo pero vetaron que houbera acordos.

Non é creible que o pluralismo social se reflicta na Cámara con menos representantes. Nin é aceptable que a minoría do 40% goberne sobre a maioría do 60%. 

VI- CONCLUSIÓN

Só poderemos falar de recuperación cando os dereitos sociais sexan recuperados, os servizos públicos volten á normalidade, o poder adquisitivo das persoas permita un nivel de vida digno, cando os que tiveron que marchar poidan retornar, cando entrar no paro non siñifique unha condena, cando o ensino e a saúde volvan a estar baseados na igualdade.